Materiaal
Jacquetbak of backgammon wordt met 30 schijven (15 gele en 15 zwarte), 2 werpbekers of cups en 2 normale dobbelstenen gespeeld door 2 personen op een dubbel bord met langsheen beide lengten 12 puntige velden, dus 24 in totaal. Hieronder volgen de spelregels geldend in de Koninklijke Antwerpse Bakspel federatie
Voorbereiding
Plaats de schijven van eenzelfde kleur in 3 of 4 hoopjes op de eerste pijl (= veld), zo dat vlak bij ieders linkerhand de 15 schijven van de tegenstrever liggen. In de rechterbak (= het thuisvak) staan dan de eigen schijven dus aan de overzijde, startklaar op de plaats waar ze straks in de eindfase van het spel terug moeten "af"gezet worden, na hun rondgang tegen de klok in, via de linkerbak (= het thuisvak).
Speldoel
Men mag geen schijven zetten op velden die al bezet zijn door de tegenpartij. Dus alleen vrije of eigen pijlen mogen benut worden als rustveld. Wie zodoende het eerst zijn 15 schijven terug op de startplaats heeft bijeengebracht, wint het spel. Als bovendien op dat ogenblik nog geen enkele schijf door de tegenpartij werd "af"gezet, wint men dubbel!
Om te beginnen
Elke speler werpt een teerling in zijn thuisvak. Hij die de meeste "ogen" wierp, telt hun som met zijn eerste schijf. Van dan af werpt ieder om beurt en door middel van zijn cup steeds beide teerlingen samen telkens in het eigen thuisvak.
Afspraken
- De teerlingen moeten plat op de bodem van het thuisvak stilvallen. Indien anders, dan moeten ze beide opnieuw worden geworpen.
- De teerlingen mogen niet weggenomen worden vooraleer alle zetten volledig zijn uitgevoerd, de dubbele tweemaal.
- De speler die teerlingen voorbarig opneemt, verliest alle rechten in geval van betwisting.
Openingsfase
Zolang de eerste eigen schijf niet "binnen" is (dwz, minstens 18 velden verder op een vrije pijl in het eigen thuisvak beland is), mogen geen andere eigen schijven in omloop gebracht worden. De allerbeste beginworp is dubbel 5, vermits men er zonder moeilijkheden ineens 20 velden mee oprukt! (Met dubbel 3 geraakt men nog tot 9, maar dubbel 6 kan slechts 6 pijlen vorderen).
Strategie
Van het ogenblik af dat een schijf "binnen" is, laat men bij elke beurt 1 of 2 schijven oprukken (indien dubbel soms 3 of 4), door de geworpen "ogen" met 1 of 2 schijven te tellen (indien dubbel soms 3 of 4), en die dan zo te kiezen en te plaatsen dat ze de doorgang voor de tegenpartij bemoeilijken of zelfs helemaal "afsluiten" wat gebeurt als men er in slaagt 6 of meer opeenvolgende velden bezet te houden.
Afsluiten
- IS TOEGELATEN in heel het eigen thuisvak ALS de 2 eindvelden (pijlen 23+24) er mee bij betrokken zijn.
- IS TOEGELATEN in heel de startbaan (= de eerste 12 velden) VAN DE TEGENPARTIJ, op gelijk welke manier.
- IS VOLSTREKT VERBODEN in alle andere omstandigheden. Desgevallend moet men
aan de zet of zelfs zijn beurt verzaken.
Verder spelregels
- Men is verplicht de worpen te zetten die men kan en terugzetten is verboden behalve wanneer er onrechtmatig zou afgesloten worden.
- Eens een schijf opgenomen, moet die ook worden verplaatst, indien er het geworpen getal mee kan gespeeld worden, en als er geen onrechtmatig afsluiten mee gebeurt.
- Als men bij een worp slechts één schijf kan verzetten en daarbij een vrije keuze heeft tussen beide geworpen getallen, dan is men verplicht het hoogste getal te spelen.
Eindfase
Als alle 15 schijven zijn "overgetrokken" (dwz. Na hun rondgang van het buitenvak terug in hun thuisvak zijn aangeland), moet men ze nog door passende zetten terug op hun startplaats groeperen. Dit noemt men "afzetten". In deze fase mogen bij uitputting van de schijven in de hoge getallen, hetzelfde naastliggende schijven van een lagere rang worden "afgezet".